Keuzehulp schroef

Hoe vind ik mijn huidige propeller maat?

U vindt de maat van uw schroef meestal op de buitenkant van de propeller hub. De maat van een schroef wordt als volgt aangeduid (voorbeeld):

  • 11 1/4 X 13
  • 11.25 X 13

Het eerste cijfer is de diameter (11 1/4) van de schroef, het tweede cijfer is de spoed (13).

Sommige merken hebben een andere aanduiding voor de propeller maat.

  • 11 1/4 X 13 – G (Yamaha)
  • 48-832832A45 21P (Mercury Mercruiser)
  • 5111-093-10 (Solas)
  • 814629 (Volvo Penta)

Yamaha voegt een letter toe aan het eind als indicatie van het blad type. Mercury Mercruiser gebruikt een nummer code die eindigt met de spoed maat. (in dit voorbeeld spoed 21). Solas propellers gebruiken de laatste 4 getallen om de maat aan te duiden (in het voorbeeld hierboven diameter 9.3 en spoed 10). Volvo Penta heeft een eigen nummering, zie hier voor een overzichts tabel.

Als u uw propeller kwijt bent geraakt tijdens het varen, of als het niet meer leesbaar is, neem even contact met ons op voor advies.

Wat is spoed (pitch)?

De spoed (in het Engels ‘pitch’ genoemd) is de belangrijkste eigenschap van een schroef. De spoed is in feite ‘de kromming’ van de schroefbladen. De spoed (bijv. 13) staat voor de voorwaartse afstand (aantal inch) die een schroef af zou leggen bij een complete rotatie.

Een grotere spoed betekent meer kromming en dus een mogelijk hogere topsnelheid. Een kleinere spoed betekent minder kromming en dus meer acceleratie.

Een eenvoudige vergelijking is met de versnelling van een auto. Wegrijden in de eerste versnelling (kleine spoed) gaat snel, maar zelfs bij vol gas ga je niet hard. Wegrijden in een hogere versnelling (grotere spoed) gaat zeer moeizaam, maar uiteindelijk kun je wel harder. Kies je echter een té grote versnelling (spoed), dan komt de motor niet meer op toeren en zal dus ook geen hoge snelheid meer gehaald worden. Met een té kleine versnelling (spoed) gaat de motor overtoeren draaien wat schadelijk kan zijn. Lees hieronder hoe je een goede indicatie kan krijgen hoeveel groter of kleiner je nu kunt gaan.

Het kiezen van de juiste spoed

Normaal kunt het het beste de huidige spoed van uw schroef aanhouden. Je kunt hiervan afwijken als je de propeller voor een specifiek doel wilt gebruiken zoals bijvoorbeeld waterskien (extra acceleratie nodig). Een andere reden kan zijn dat je motorblok nu te veel of juist te weinig toeren maakt bij vol gas. 

Een goede indicator voor het selecteren van de juiste spoed is het aantal toeren per minuut (RPM) dat uw blok maakt bij vol gas (WOT, wide open throttle). Elke motor heeft een optimaal toerental waarbij het maximale prestaties levert. Dit verschilt per motor, maar ligt meestal tussen de 4500 en 6000 toeren per minuut. Je kunt het opzoeken in de handleiding, maar voor de meeste blokken kun je het hier vinden (RPM Range Chart).

Als bij vol gas jouw motor nu te veel toeren maakt, kun je overwegen om een grotere spoed te nemen. Dit zal er voor zorgen dat je meer topsnelheid kunt halen. Als bij vol gas het toerental te laag is, zou je juist een kleinere spoed moeten kiezen, omdat het blok anders zijn vermogen niet volledig kan benutten. In dit geval kan een kleinere spoed zorgen voor betere acceleratie (door de kleinere spoed) en tegelijkertijd voor een hogere topsnelheid (doordat het hogere toerental dat kan worden bereikt). 

Als vuistregel kan men aanhouden dat één spoed ongeveer gelijk staat aan 200 a 300 toeren. Met een kleinere spoed haal je meer toeren bij vol gas, met een grotere spoed juist minder. Ter voorbeeld: als u nu een spoed 23 heeft, en u kiest een spoed 21 dan zal het max toerental ongeveer met 400 a 600 toenemen. Voor kleinere vermogens (tot 30 pk) is dit verschil vaak groter: één spoed kan dan al voor eenzelfde verschil zorgen.

3-blads vs 4-blads

De meeste propeller hebben 3 bladen. Voor snelheid is dit het meest efficiente design. Voor extra stuwkracht bij lage snelheden kunt u een 4-blads schroef kiezen. Dit zorgt voor betere acceleratie, maar dit kan wel iets ten koste gaan van de topsnelheid. Dit is nuttig voor bijvoorbeeld waterskien, wakeboarden of bij acceleratie van een relatief zware boot.

Aluminum vs RVS

RVS schroeven zijn sterker dan aluminium schroeven en daardoor minder kwetsbaar voor bijvoorbeeld krassen door zand. Doordat het metaal sterker is kunnen er ook dunnere bladen worden gebruikt wat de efficientie van de propeller ten goede komt. RVS propellers zijn echter wel duurder ten opzicht van aluminium propellers.

Diameter

De diameter is de lengte van de bladen van links tot rechts (zie foto). De mogelijke diameter van uw schroef wordt bepaald door uw motor. Hier kan meestal niet veel van worden afgeweken. Bij het selecteren van een schroef via onze site komt u vanzelf uit op schroeven met de juiste diameter.

Wat is een hub kit?

Het hub-systeem is de verbinding tussen de schroef en de schroefas van uw staartstuk. Alle schroeven van bootschroefshop.nl worden standaard geleverd inclusief hubkit. Bij de meeste zit deze al geperst in de schroef, sommigen (met name voor motoren met grotere vermogens) hebben een verwisselbare hubkit.

Wat is een nut kit?

De propeller wordt bevestigd op de propeller as met montage onderdelen. Een nut kit bestaat meestal uit een moer, splitpen, washer (ring) en spacer. Normaal gesproken hoeft alleen de propeller vervangen te worden en kunnen de overige delen opnieuw worden gebruikt. In geval u uw schroef bent kwijtgeraakt tijdens het varen heeft u deze montage delen mogelijk ook niet meer. De juiste nut kit voor uw motorblok staat op de product pagina voor uw motor.

Wat zijn vertandingen (tooth splines)?

Een nieuwe schroef past alleen als het aantal tandjes op uw schroefas overeenkomt met het aantal groeven op de schroef, de zogenaamde ‘tooth splines’. Bij het selecteren van uw sterndrive of buitenboordmotor wordt automatisch rekening gehouden met de juiste aansluiting voor uw blok. Op de product pagina staat het aantal tandjes ook nog vermeld, u kunt dit dus nog controleren met uw huidige schroef.